Naar aanleiding van de blogtour van Cyberboy leek het ons ook fijn om de schrijfster zelf aan het woord te laten. In deze gastblog vertelt Tanja de Jonge waar ze de inspiratie voor haar jongste boek heeft gehaald.
Gastblog: Bevriend zijn met een robot
Vorig jaar zag ik de documentaire ‘Ik ben Alice,’ over een experiment, waarin de zorgrobot Alice een tijdje optrekt met drie bejaarde vrouwen. De drie ouderen in die film beginnen sceptisch aan het experiment met de robot. ‘Ik heb liever een echt mens,’ zegt een mevrouw en ik denk, gelijk heb je.
Gaandeweg zie je de vrouwen steeds meer genieten van het contact met de zorgrobot. Ze vertellen steeds intiemere dingen over hun leven aan haar. En doordat Alice dat allemaal opneemt met de camera’s die in haar ogen geplaatst zijn, lijkt het alsof ze rechtstreeks tegen mij, de kijker, praten. Ik kijk gefascineerd naar hoe openhartig de vrouwen over hun leven vertellen. Tegen de tijd dat Alice (na twee weken) weer weggaat, kun je als kijker goed invoelen dat ze gemist gaat worden.
Wonderlijk, dat een stuk techniek zoveel teweeg kan brengen. Zou je voor je oude oma niet liever een mens met echte empathische vermogens regelen? Je kunt toch ook zelf weleens wat vaker op bezoek, denk ik. En toch, Alice reageert vriendelijker dan veel mensen, ze geeft niet aflatende aandacht en ze houdt je de hele dag gezelschap.
Maar kun je echt bevriend zijn met een robot? Ik vraag het mijn leeftijdsgenoten. Zij reageren kritisch. Bevriend raken met een robot, het idee! Nee, natuurlijk niet, die hebben toch geen gevoel. Die geven je niets terug.
Grappig, als ik een week later op een school aan een groep twaalfjarigen dezelfde vraag stel, denkt iedereen dat het wél kan. Daarna vertoon ik een filmpje over robot Sophia aan die klas. Sophia is een humanoid robot, ontwikkeld door een commercieel bedrijf. De kinderen staren verrukt naar de beelden. Maar als ik aan het eind vraag: ‘Wie wil deze robot als zijn vriendin?’ blijven de vingers toch naar beneden. ‘Ik vind haar eng,’ roept een meisje.
Bevriend zijn met een robot?
Bevriend zijn met een robot. Kan het of niet? Het prikkelt mijn fantasie. Een robot:
- voelt geen échte empathie, daar moet je toch iets van merken?
- is geprogrammeerd voor bepaald gedrag, maar wat doet hij in onverwachte situaties?
- is aangesloten op het internet, waardoor hij alle informatie direct paraat heeft, maar is die info ook altijd direct te gebruiken?
- heeft misschien wel eens een storing, waardoor hij gereset of opnieuw opgestart moet worden.
- draait op een systeem dat gehackt kan worden.
En voordat ik er erg in heb, bestaat Bjorn in mijn hoofd, een Cyberboy. Hij wil niet meer weg voordat ik zijn verhaal vertel. Een medisch experiment is hij, half mens, half machine. Na een zwaar ongeluk was hij hersendood, maar nu is hij er weer. Ja, hij is wel veranderd, dat ziet zijn vriend van vroeger, Kevin, ook wel. Maar zou niet elk mens veranderen na wat hij allemaal heeft meegemaakt? Kevin doet zijn best een goede vriend voor hem te zijn. Net als vroeger. Maar lukt dat nu nog wel?
De inspiratie
Cyberboy is te koop in de beter boekhandel en online bij o.a. Bol.com.
Q: Zouden jullie of jullie kinderen bevriend kunnen raken met een robot?
Wij ontvingen voor deze blogtour een recensie-exemplaar van Cyberboy.
The Book Girl, Boekielezen, Oog op de Toekomst, Bibliofem.nl en Boeklovers gingen mij voor in deze blogtour.
